P یا پریتونیت عفونی گربه‌ها (Feline Infectious Peritonitis)، یکی از پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی در دنیای گربه‌هاست که معمولاً مرگبار است. اما خبر خوب اینجاست: با افزایش آگاهی و پیشرفت درمان‌ها، دیگر پایان FIP لزوماً مرگ نیست.
در این مقاله، به زبان ساده به شما توضیح می‌دهیم که FIP چیست، چه علائمی دارد، چطور تشخیص داده می‌شود و آیا درمان‌پذیر است یا نه.
FIP چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
FIP نتیجه‌ی جهش ویروس کرونا گربه‌ای (Feline Coronavirus یا FCoV) در بدن گربه است. این ویروس در بسیاری از گربه‌ها بدون علامت یا با علائم بسیار خفیف مثل اسهال خفیف بروز می‌کند.
اما در برخی گربه‌ها، ویروس دچار جهش ژنتیکی خطرناک می‌شود و به شکل کشنده‌ی FIP تبدیل می‌گردد.
انواع مختلف بیماری FIP
FIP در دو فرم اصلی ظاهر می‌شود که هرکدام علائم و ویژگی‌های خاص خود را دارند:
1. نوع تر (Wet FIP)
این نوع سریع‌تر پیشرفت می‌کند و شایع‌تر است.
علائم نوع تر FIP:
-
تجمع مایع در شکم (شکم باد کرده)
-
تجمع مایع در قفسه سینه (تنگی نفس یا صدای تنفس غیرطبیعی)
-
تب مداوم
-
کاهش اشتها، بی‌حالی و لاغری شدید
2. نوع خشک (Dry FIP)
این نوع بدون تجمع مایع است اما اندام‌های مختلف را درگیر می‌کند.
نشانه‌های نوع خشک FIP:
-
آسیب به سیستم عصبی: بی‌تعادلی، لرزش، تشنج
-
مشکلات چشمی: تاری دید، التهاب داخل چشم
-
درگیری کبد، کلیه و دیگر ارگان‌ها
تشخیص بیماری FIP چگونه انجام می‌شود؟
تشخیص این بیماری چالش‌برانگیز است چون هیچ تست ساده و قطعی برای آن وجود ندارد. معمولاً دامپزشک از مجموعه‌ای از موارد زیر استفاده می‌کند:
-
بررسی علائم بالینی و شرح حال دقیق
-
آزمایش خون: (مثلاً کاهش آلبومین، افزایش گلبول سفید، کم‌خونی)
-
نمونه‌گیری از مایعات شکم یا سینه
-
سونوگرافی شکم
-
تست PCR (در صورت دسترسی) برای شناسایی ویروس جهش‌یافته
نکته: فقط ترکیب نتایج آزمایش‌ها و تجربه دامپزشک می‌تواند به تشخیص نزدیک‌تر شود.
💊 آیا FIP درمان دارد؟
تا چند سال پیش، FIP مساوی با پایان زندگی گربه بود. اما از سال ۲۰۱۹ به بعد، دارویی به نام GS-441524 به عنوان یک ضدویروس نوظهور، امید را زنده کرد.
این دارو، که در برخی کشورها تحت آزمایش و درمان استفاده می‌شود، می‌تواند در صورت تشخیص زودهنگام، گربه را کاملاً درمان کند.
⚠️ هشدار مهم:
GS-441524 هنوز در بسیاری از کشورها تأیید رسمی نشده و تهیه آن اغلب از طریق منابع غیررسمی صورت می‌گیرد. پیش از هر اقدامی حتماً با دامپزشک معتبر مشورت کنید.
راه‌های پیشگیری از FIP
اگرچه واکسن مؤثری برای FIP وجود ندارد، اما با رعایت نکاتی می‌توان احتمال بروز آن را کاهش داد:
-
جلوگیری از ازدحام بیش‌ازحد گربه‌ها (مخصوصاً در پناهگاه‌ها و پت‌شاپ‌ها)
-
حفظ بهداشت محیط و پاکسازی منظم ظرف‌ها و بستر گربه
-
کاهش استرس در محیط زندگی گربه
-
جلوگیری از تماس گربه با مدفوع گربه‌های دیگر
چه گربه‌هایی بیشتر در معرض خطر FIP هستند؟
برخی گربه‌ها نسبت به بقیه حساس‌تر و آسیب‌پذیرترند:
-
بچه‌گربه‌ها بین ۵ ماه تا ۲ سال
-
گربه‌های نژادی مثل پرشین، رگ‌دال، بنگال و برمه‌ای
-
گربه‌هایی که در محیط‌های شلوغ زندگی می‌کنند (پناهگاه، پانسیون، پت‌شاپ)
-
گربه‌های مبتلا به ویروس FeLV یا ضعف سیستم ایمنی
جمع‌بندی: اگر شک دارید، زودتر اقدام کنید
اگر گربه‌ی شما علائمی مثل شکم باد کرده، بی‌حالی، یا مشکلات عصبی و چشمی دارد، دیر نکنید. مراجعه‌ی زودهنگام به دامپزشک متخصص می‌تواند زندگی او را نجات دهد.
